Kürtler ile Şam arasındaki sorun nasıl çözülecek?

Ortadoğu uzmanı Kouloriotis, cihatçı HTŞ yönetimi ile Ankara’nın Fırat’ın doğusu konusunda ortak payda yakaladıklarını belirtiyor. Kouloriotis’e göre Trump’ın maliyet ve kazanç hesabı, SDG’ye desteğin sürdüğü Suriye’nin doğusundan çekilmesinin yolunu açabilir.

Suriye’de 8 Aralık’ta Beşar Esad’ı deviren cihatçı Heyet Tahrir el Şam’ın (HTŞ) yönetimi ele geçirmesinin ardından Ortadoğu’da yeni dönemin kapıları aralandı. Yeni Suriye’de uluslararası aktörler bir bir boy gösterirken ülkenin ve bölgenin, ABD ve İsrail’in bölgesel planlarına göre yeniden dizaynı sürüyor. Ortadoğu ve Suriye uzmanı siyasi analist ve yazar Eva J. Kouloriotis, Ortadoğu’nun düğümü haline gelen Suriye’nin geleceğine dair BirGün’ün sorularını yanıtladı.

Köktendinci cihatçıların yönetimindeki Suriye’yi ne bekliyor? Amerikan emperyalizmi ve İsrail nasıl bir Suriye tasarlıyor?

Doğal olarak, kimse Afganistan’ın Taliban yönetimi altındaki gibi sıkı bir dini çerçeveyle yönetilen bir Suriye istemiyor, Suriyelilerin çoğu İslam’ın daha ılımlı bir haline bağlı. Suriyeli vatandaşlarla yaptığım birtakım konuşmalardan, ki bunlardan bazıları önceden silahlı çetelerin bir parçası olan kişiler (şu an Suriye Savunma Bakanlığı’na entegre olmuş durumdalar), neredeyse ortak bir karar çıkıyor.

Geleceğe yönelik iki ayrı yaklaşımları var: İlki seküler bir devlet olmak, ikincisi ise Türkiye’ye benzer bir İslami yönetim modeli kurmak. Azınlık, İslam hukukunun uygulanmasını savunsa da, Ahmed el Şara (Muhammed el Colani) liderliğindeki yeni yönetimin azınlıklara yönelik açık bir politikası şimdilik yok.  Tabii ki, bu konu hakkında bölgesel ve uluslararası bakış açılarında farklılıklar var. Arap devletleri, geçmişindeki duruşuna rağmen HTŞ’yi açıkça kabul etti.

Öte yandan, Şam’daki mevcut durumu reddeden ve buna karşı duran bölgedeki tek ülkelerin İran ve İsrail olduğu söylenebilir. İran açısından Esad’ın düşüşü, Tahran’ın bölgedeki planlarına ağır bir darbe oldu, ayrıca Suriye’nin etkisi altından çıkması ve Lübnan’daki Hizbullah’ı olumsuz etkiledi.

İsrail’in yeni Suriye yönetimine karşı çıkması ise, Şam’ın işgal altında gördüğü Golan Tepeleri’nin geleceğine yönelik endişelerinden kaynaklanıyor. Bu bağlamda İsrail, doğu Suriye’deki Kürt silahlı güçlerini, Şam ile gelecekte yapılacak müzakerelerde bir koz olarak kullanmayı hedefliyor.