Küresel iki yüzlülük

Vladimir Putin’in Ukrayna’ya karşı yürüttüğü yasadışı savaşa karşı. Batılı hükümetler, ABD’nin liderliğini izleyerek, Rusya’nın ihracatına yönelik yaptırım kararları aldılar.

Rusya’nın ABD bankalarındaki finansal varlıkları donduruldu. Putin’in arkadaşlarının malvarlıklarına el konuldu ve birkaç gün önce uluslararası ceza mahkemesi, çocukların Ukrayna’dan yasadışı olarak sınır dışı edilmesini içeren savaş suçları nedeniyle Putin için tutuklama emri çıkarıldı.

George W. Bush ve Tony Blair’in Irak’a yönelik yasadışı saldırısını hatırlayın; Her iki savaşa da BM tarafından izin verilmedi. Her iki savaşta büyük yıkımlar  ve büyük can kayıpları yaşandı.

Bush/Blair’in Irak’ı işgali  bir milyondan fazla Iraklı sivilin hayatına mal oldu. ABD güçleri, özellikle de yakalanan askerlere yapılan işkenceler olmak üzere sayısız savaş suçu işlendi.  ABD’li subaylar Cenevre sözleşmelerini ihlal ederek Iraklı tutuklulara işkence yapıldı. İşgal sırasında Iraklıların direnişine karşı, ABD ve İngiltere’nin isyan karşıtı taktikleri, silahsız sivillerin katledilmesine yol açan  baskınlar yapılırken.

Dünya, Bush/Blair Irak savaşına bir kaç ülke sadece tepki gösterdi, ancak onlara karşı neredeyse hiçbir işlem yapılmadı. ABD ya da İngiltere’ye yaptırımlar yapılmadı. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde hiçbir savaş suçlarıyla ilgili işlem yapılmadığı gibi yargılanmaları için  kanıtlar da  toplanmadı. Bazı insan hakları örgütleri, Blair’in saldırganlık suçu ile suçlanmasını istediler, ancak hiçbir devlet; BM’ye  karşı bir ceza davası açmadı.

İki savaşa yönelik küresel tepkideki karşıtlık bize; Rusya’nın yetersiz uluslararası otoritesi ile ABD arasındaki farkı daha iyi göstermektedir. Putin ülkesini bir süper güç olarak düşünmek isteyebilir, ancak gerçekte, büyük bir nükleer cephaneliğe sahip olmanın ötesinde, Rusya’nın  çok az küresel nüfuzu ve az sayıda yabancı dostu olduğunu gösterdi. Rusya’nın batı ve güney sınırlarında toprak ele geçirerek ve devletleri korkutarak eski moda bir imparatorluğu yeniden yaratmaya çalıştığı için eleştiriliyor.

ABD,  toprak dışı imparatorluk tarzı stratejisi ile her kıtada muazzam siyasi ve ekonomik etkiye sahip oluşu, uluslararası finansal sisteme hakimliği ve farklı ülkelerde 80 askeri üs’ ün olması. Çoğu ülkenin Washington’un emrine karşı cesaret gösterip karşı çıkamıyorlar.

Bazı stratejistler ; Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşında yenilgiye uğraması durumunda, Avrupa’nın tarihte ilk kez savaş sonrası barışçıl ilişkiler ve özerklik sisteminin tadını çıkarabileceğini savunuyorlar. NATO’yu unutuyorlar.  Avrupa’daki ABD hegemonyası hala devam ediyor.

Şimdi, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden 30 yıl sonra, ABD egemenliğinin tek kutuplu dünyasının sona eriyor olabileceğine dair işaretler var. Asıl meydan okuyan Putin’in Rusya’sı değil, kendine güveni giderek artan bir Çin.

Mustafa Gözaydın