Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye, 180 ülke arasında 159. sıraya geriledi…

RSF’nin 2025 Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye, 180 ülke arasında 159. sıraya gerileyerek “çok vahim” kategorisinde yer aldı. Gazetecilere yönelik yargı kıskacı ve ekonomik baskılar, bağımsız medyayı susturma aracı hâline geldi.

Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü tarafından yayımlanan 2025 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye, 180 ülke arasında 159. sıraya gerileyerek basın özgürlüğünde “çok vahim” kategorisinde yer aldı.

Her yıl düzenli olarak yayımlanan endeks, Türkiye’nin basın özgürlüğünde yaşadığı istikrarlı gerilemeyi bir kez daha gözler önüne serdi. Geçen yıl 158. sırada yer alan Türkiye, bu yıl bir sıra daha düşerek 159. sıraya geriledi. RSF, Türkiye’deki basın ortamını, gazetecilik yapmanın neredeyse imkânsız hâle geldiği 42 ülkenin oluşturduğu “çok vahim” kategoride değerlendirdi.

GAZETECİLİK TEHDİT ALTINDA

Raporda, gazetecilere yönelik baskıların yalnızca tutuklamalarla sınırlı olmadığı, adli kontrol uygulamalarının yaygınlaştırıldığına dikkat çekildi. Son dönemde İsmail Saymaz’dan Timur Soykan’a, Nevşin Mengü’den Özlem Gürses’e kadar çok sayıda gazetecinin ev hapsi, yurtdışı yasağı ve imza yükümlülüğü gibi tedbirlerle susturulmaya çalışıldığı belirtildi.

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği Eş Direktörü Av. Veysel Ok, adli kontrolün artık cezai bir yaptırım hâline geldiğini ifade ederek, “Adliyeye yolu düşen neredeyse her gazeteci, bir şekilde adli kontrole tabi tutuluyor” dedi.

BASINA EKONOMİK KISKANÇ

RSF Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu ise, Türkiye’de gazetecilik üzerindeki siyasi baskıların yanı sıra ekonomik bağımlılığın da basın özgürlüğünü ciddi biçimde tehdit ettiğine işaret etti. Kamu ilanlarının yandaş medyaya yönlendirilmesi, eleştirel yayınlara uygulanan ağır para cezaları ve reklam ambargoları, bağımsız basını ayakta kalamaz hâle getiriyor.

Önderoğlu, “Türkiye medyası tek sesliliğe mahkûm edilemez” diyerek, medya üzerindeki baskıların sadece hukukla değil, ekonomik kıskaca alınarak da uygulandığını vurguladı.

RSF: “EKONOMİK BAĞIMSIZLIK YOKSA BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ DE YOK”

RSF Yayın Direktörü Anne Bocandé, küresel çapta da benzer bir tehdide dikkat çekti: “Medya kuruluşları mali olarak zorlandıkça, editoryal bağımsızlık kayboluyor, gazetecilik yerini propaganda ve dezenformasyona bırakıyor.”

RSF’ye göre değerlendirilen 180 ülkeden 160’ında medya kuruluşları mali istikrar sağlayamıyor. Bu durum, bağımsız gazeteciliği dünya genelinde kırılgan ve sürdürülemez hâle getiriyor.

KÜRESEL GERİLEME, TÜRKİYE’DE DERİNLEŞEN KRİZ

2002 yılında 99. sırada olan Türkiye, son 23 yılda 60 basamak gerileyerek, basın özgürlüğünde neredeyse son sıralara indi. Raporda, Türkiye’nin yalnızca gazetecilere yönelik baskılarla değil, aynı zamanda medya sahipliğinin tekelleşmesi, kamu kaynaklarının yandaş medya lehine kullanılması ve bağımsız gazetecilerin sistematik şekilde hedef alınmasıyla demokratik toplum yapısına zarar verdiği kaydedildi.