Suriye’de HTŞ-Dürzi gerilimi sürüyor. HTŞ tekrar Süveyda’ya yönelirken iç savaş çanları tekrar çalmaya başladı. Yönetimi elbirliği ile cihatçılara bırakan ABD ve İsrail’in niyeti ülkeyi etnik, dinsel, mezhepsel kodlara göre dizayn etmek.
Suriye’nin güneyinde HTŞ yönetimine bağlı güçler ile Dürzi gruplar arasında önceki gün ateşkesin sağlandığı Süveyda’da tekrar yükselen tansiyon ülke geneline yayılıyor HTŞ’ye bağlı güçlerin tekrar Süveyda’ya girdiği iddia edilirken iç savaş çanları tekrar çalmaya başladı.
Süveyda’da HTŞ’ye bağlı güçlerin İsrail’in saldırıları sonrası çekilme kararının ardından yapılan ateşkese rağmen Bedevi Arap aşiretlerle Dürzi gruplar arasında çatışmalar sürdü. Bedevi Araplar Suriye’nin diğer bölgelerindeki Arap aşiretlerinden gelen yüzlerce savaşçının da katılımıyla bazı yerleşimleri geri alarak kent merkezinin batı girişine ulaştı.
İSRAİL’DEN HTŞ’YE İZİN
Öte yandan bölgeden çekildiğini açıklayan HTŞ’ye bağlı grupların, çatışmaların sona ermemesi nedeniyle yeniden bölgeye birliklerini gönderdiği iddia edildi. Suriye İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Nurettin el Baba söz konusu iddiaları yalanladı. Ancak Reuters haber ajansı İsrail’in HTŞ yönetimine bağlı güçlerin Süveyda’ya 48 saatliğine girmesine izin vereceğini duyurdu.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre Süveyda’da hayatını kaybedenlerin sayısı 600’e ulaştı. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, HTŞ’nin Süveyda’ya saldırılarına dair bağımsız, hızlı ve şeffaf soruşturma çağrısı yaptı.
Dürziler
Şii mezhebinin bir kolu olan İsmaililik içinden 11’inci yüzyılda doğan Dürzilik inancına bağlı kişiler çoğunlukla Suriye, Lübnan, Ürdün ve İsrail’de yaşıyor. İsrail gibi ülkelerle yaptıkları derin ittifaklarla ve dışarıya kapalı yaşamlarıyla Dürziler, bu sayede yüzyıllarca inançlarını korudu. Dürziler, Suriye nüfusunun yüzde 3’ünü oluşturuyor. İç savaş başlamadan önceki son nüfus sayımına göre ülkede yaşayan 700 bin Dürzinin çoğu, güneydeki Süveyda kentinde, İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’nde ve Şam kırsalında ve İdlib’de yaşıyor. Ayrıca 150 bin civarında Dürzi İsrail’in kuzeyinde yaşıyor ve İsrail toplumu ile ordunun da parçası. Suriye’deki Dürziler, iç savaş sırasında net bir tutum takınmak ya da bir tarafa destek vermek yerine silahlandı ve kendi yaşadıkları bölgeyi savundu. Suriye’deki iç savaş boyunca ve Esad’ın devrilmesinden bu yana geçen 8 ayda Arap Bedevi aşiretlerle Dürziler arasında çatışmalar yaşandı. Özellikle mart ayındaki Alevi katliamlarından sonra HTŞ’ye mesafesini artıran Dürziler, birçok kez federalizm talebi dile getirdi.
Bedevi aşiretler
Sünni Müslüman olan Bedevi Arap aşiretleri, çatışmalara sahne olan Dürzi yoğunluklu Süveyda’nın yanı sıra Fırat Nehri üzerindeki Deyrizor ve Rakka’nın yanı sıra Hama ve Humus gibi bölgelerde de yoğunlaşmış durumda. Bedevi aşiretler, iç savaşın yanı sıra Esad yönetiminin devrilmesinden sonraki dönemde önemli bir aktör oldu. Kesin sayıları bilinmemekle birlikte Suriye’nin çöl ve kırsal bölgelerinde yaşayan 400 bin Bedevi nüfus, on binlerce silahlı savaşçısıyla Suriye topraklarının yüzde 70’inde etkili bir grup olarak öne çıkarken SDG tarafından da bir tehdit olarak algılanıyor.