Türkiye’nin farklı illerinden Kurban Bayramı dolasıyla Ankara’ya hayvanlarını getiren üreticiler, talebin az olması ve maliyetlerin artmasından şikayetçi… Satıcılar, “Geçen yıla göre fiyatlar yüzde 100 arttı. Maliyetine değmiyor, böyle giderse bırakacağım” diyerek tepkilerini dile getirdi.
Yenimahalle Belediyesi’nin hazırladığı kurban satış alanına Türkiye’nin çeşitli illerinden hayvanlarını getiren üreticiler, umduklarını bulamadı. Üreticiler, 10-15 gündür pazarda olmalarını rağmen satışların az olduğunu, geçen yıla göre artan girdi fiyatların maliyetleri de artırdığına dikkati çekti. Satıcılar, halkın alım gücünün düşmesinin de satışların etkilediğini işaret etti. Satıcılar, ANKA Haber Ajansı’na sorunlarını ve beklentilerini şöyle dile getirdi.
Ramiz Demir: ”Şu an piyasa durgun. Hafta sonunu bekliyoruz. Müşteri de yok, insanların alım gücü de yok. Umudumuz bu ve önümüzdeki hafta sonu. Nasip olursa fiyatlar belli olacak yarından itibaren.
Maliyeti çok yüksek ama et fiyatı düştükçe bu bize yansıyor. Kurban yetiştirip satmak maliyetlerimizi karşılamıyor. Yapılan işten randıman alamıyoruz. İster istemez bir sonraki seneyi düşünüyoruz, ‘acaba yapalım mı yapmayalım mı’ diye. Böyle giderse bırakacağız. Çünkü gidişat kötü, bir torba yem 550 lira olmuş, bir torba saman 90 lira olmuş. Bir hayvan günde 10-12 kilo yem tüketiyor. Bunun maliyetini hesapladığımız zaman sayı çok yükseliyor. Bu da ister istemez ete yansıyor ve taleplerimizi karşılamadığı için umudumuzu kırıyor.
Artık küçükbaşa yöneleceğiz. Bu işi senede bir kez yapacağız. Kurbanın bize cazip gelen tarafı parasının peşin oluşu ve o parayla daha sonra küçükbaş alıp memlekette kurbana hazırlamak ama umudumuz gittikçe kırılıyor.
Geçen seneye göre, bu yıla göre maliyetler yüzde 100 fiyatlar artmış. Yem 200 lirayken 550 liraya çıktı. 80 bin liraya sattığımız tosunu bu sene 150 bin liraya satamıyorum çünkü maliyeti 150 bin lirayı geçti.
Kilo bazında baktığımızda 850-1000 kilogram arası hayvanlar 295 bin lira civarında satılıyor. 600-700 kilogram arası ise 150 bin lira. Mal büyüdükçe hisse düşüyor. Irkından ve cinsinden dolayı genellikle doğunun hayvanları daha çok tercih ediliyor.”
“Her bütçeye uygun hayvan var ama alıcı yok”
Tanju Ede: ”Şu anda büyükbaş satışları durgun. Her çadırdan 3-5 hayvan satıldı ya da satılmadı. Her bütçeye uygun hayvan var ama alıcı yok. Et fiyatları düştüğü için şu anda çiftçi sıkıntıda. Bayramdan sonra et fiyatları yükseldiğinde çiftçi daha da zor duruma düşecek.
Geçen sene küçükbaş satmıştık ve satışlar iyiydi. 10 gündür buradayız ama şu caddede hiçbir kalabalık olmadı. 26 mal getirdik, kurbana 10 gün kalmasına rağmen 10 günde 6 tane sattık. 100 binden aşağıya sattığımızda maliyetini karşılamıyor. Yemin torbası 600 lira, çoban 30 bin lira olunca değerinde satmamız gerekiyor.
“Maliyetlerin altından kalkamıyoruz”
Kurban pazarındaki başka bir satıcı: ”Satışlardan memnun değiliz, çünkü maliyeti çok yüksek, maliyetlerin altından kalkamıyoruz. ‘Bu işi yapmamın bir anlamı var mı’ diye düşünüyoruz ama sevdiğimizden yapıyoruz, bu iş sevgi, gönül işi.
Buraya geleli 7 gün olmasına rağmen 3 hayvan sattık. Diğer arkadaşlarımıza sorduğumuzda geçen seneye göre daha az çadır olduğunu öğrendik.”
“Satsak da satmasak da mecburen geleceğiz”
Salim Demiralp: ”Her yıl kurbanda aynı sorun. Biz buraya geleli 10 gün oldu ama sadece 4 mal sattık. Buraya gelebilmek için 150 bin lira masraf yaptık. Şimdi etin fiyatı düştü ama 2 ay sonra zamlanacak. Elimizde bir avuç çiftçi kaldı, onu da bitirmeye çalışıyorlar. İnşallah onlar da biter. Dağdaki domuzları keser, hep beraber yeriz.
Maliyetine değmiyor ama yapacak başka işim yok. Ne yapabilirim? Biz bu ülkede çiftçiyiz, 2. sınıf vatandaşız. Bu saatten sonra köylü ne iş yapabilir? Geçen sene de gelmiştim. 29 hayvan getirdim 10 tanesini geri götürdüm. Her yıl geldiğimizde en az 5-6 hayvan geri götürüyoruz. Çevremdeki insanlar ‘Bırak, yapma bu işi.’ diyor. Başka ne yapabilirim? Satsak da satmasak da mecburen geleceğiz. Herkes perişan, bir müşteri bile yok. Çiftçi kredilerinin faizini de yükselttiler, değişken yaptılar. İnsanlar hayvanları satıp kredinin borcunu ödeyecek.”
Samet Polat: ”Genelde küçükbaş satıyoruz. Yıllardır bu pazara geliyoruz. Küçükbaşlar bayrama son 8-10 gün kala satılırdı. Her şey çok pahalı olduğu için geçen seneye kıyasla daha az satış yapacağımızı düşünüyoruz. Geçen sene hayvanlar ucuzdu, bu sene fiyatlar 2 katı oldu. Bayramın birinci ve ikinci günü satış yapacağımızı düşünüyoruz.”