Kanada, Avustralya, İngiltere’nin ardından Portekiz de bugün Filistin’i tanıdı. Böylece tanıyan BM üyesi devlet sayısı 151’e yükseldi. Kısa zamanda bu sayının 157’ye yükselmesi bekleniyor. Peki Filistin’i tanımayan ülkeler hangileri, İsrail’in tanıyan ülkelere karşı tavrı ne?
Kanada, Avustralya, İngiltere ve Portekiz’in art arda Filistin Devleti’ni tanıdıklarını duyurmasıyla, Filistin’i devlet olarak tanıyan ülkelerin sayısı 151’e yükseldi. Fransa’nın da aralarında olduğu altı ülkenin daha Filistin’i tanıması bekleniyor. Böylece Filistin’i devlet olarak tanıyan ülkelerin sayısı 157’ye yükselecek.
Kanada, Filistin Devleti’ni resmen tanıyan ilk G7 ülkesi olarak tarihi bir karar aldı. Bu kararı takiben Avustralya ve İngiltere de benzer bir adımla Filistin’i devlet olarak tanıdıklarını duyurdu. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, bu kararın iki devletli çözüm umudunu canlı tutma amacını taşıdığını belirtti.
151 ÜLKE TANIYOR
Filistin’in 15 Kasım 1988’deki bağımsızlık ilanından bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 193 ülkeden 151’i Filistin’i devlet olarak tanımış durumda. Türkiye, Filistin’i bağımsızlığını ilan ettiği 15 Kasım 1988’de tanıyan ilk 13 ülkeden biriydi.
Son dönemde bu listeye 7 Ekim 2023’ten sonra katılan yeni ülkeler arasında Barbados, Jamaika, Trinidad ve Tobago, Bahama Adaları, İrlanda, Norveç, İspanya, Slovenya, Ermenistan ve Meksika yer alıyor.
Önümüzdeki dönemde Fransa, Belçika, Lüksemburg, Malta, Andorra ve San Marino’nun da BM Genel Kurulu’nda tanıma kararlarını açıklamaları bekleniyor.
Belçika federal hükümeti, bu ayın başında İsrail’e yaptırımlar ve Filistin Devleti’ni tanıma konularının değerlendirildiği olağanüstü kabine toplantısının ardından karar aldığını açıklamıştı.
6 ÜLKE BUGÜN TANIYABİLİR
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 19 Eylül’de Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefon görüşmesinde ülkesinin 22 Eylül’de (bugün) Filistin Devleti’ni tanıma niyetinde olduğunu iletti.
Macron, bunu barış planı kapsamında yapacaklarını belirterek, “Filistin yönetimine taleplerimizi yineledim” Demişti.
Lüksemburg Başbakanı Luc Frieden ve Dışişleri Bakanı Xavier Bettel de parlamentoda yaptıkları konuşmalarda Filistin Devleti’ni tanıma niyetinde olduklarını açıkladı.
Yetkililer, bu adımın iki devletli çözüm ilkesine dayandığını vurgulayarak, uluslararası toplumla eş güdüm içinde hareket edeceklerini dile getirdi.
Malta Dışişleri Bakanlığı Daimi Sekreteri Christopher Cutajar, temmuz ayında BM Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, ülkesinin eylüldeki oturumlarda Filistin’i resmen tanıyacağını duyurdu. Cutajar, Malta’nın barışın sağlanması için iki devletli çözümü desteklediğini ve Filistin’in tanınmasının bu yönde önemli bir adım olacağını ifade etti.
Filistin Devleti’ni tanınmasını iki devletli çözümün hayata geçirilmesinde “temel bir adım” olarak nitelendiren “New York Çağrısı”na imza atan 15 ülkeden biri de Andorra oldu. Bu ülkelerin ortak açıklamasında, “Filistin Devleti’ni halihazırda tanımış olan ya da tanımaya yönelik iradesini beyan eden ülkeler, bu yönde henüz adım atmamış olan tüm devletleri çağrıya katılmaya davet etmektedir.” ifadeleri kullanıldı.
San Marino Parlamentosu da 15 Mayıs’ta aldığı tavsiye kararıyla hükümetin bu yıl sonuna kadar Filistin’i tanımasını oy birliğiyle kabul etti.
Filistin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkelerin Filistin Devleti’ni tanıma yönündeki açıklamalarını memnuniyetle karşılayarak, diğer ülkelere de benzer adımlar atma çağrısında bulundu.
İSRAİL’İN TEHDİDİ SÜRÜYOR
Batı Şeria’daki Filistin topraklarını gasp eden ve 7 Ekim sonrasında bölgeye yönelik şiddetini iyice artıran İsrail hükümeti, söz konusu ülkeleri Filistin’i tanıma kararından alıkoymak için Batı Şeria’yı ilhakla karşılık verebileceği mesajını yineliyor.
ABD yönetimi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Batı Şeria’yı ilhak planına açıktan karşı çıkmıyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Avrupa hükümetlerini ve diğer ülkeleri, atacakları tanıma adımı konusunda “uyardıklarını” belirterek, bu ülkelerin Netanyahu hükümetinden sert karşılık alabileceklerini söylemişti.
Rubio’nun açıklamaları, ABD’nin İsrail’in olası Batı Şeria ilhak hamlesini engelleme yönünde doğrudan bir adım atmayacağını göstermiş oldu.
Avrupalı ülkelerin Filistin Devleti’ni tanımasının, Gazze’de barış anlaşmasına varmayı “zorlaştıracağını” öne süren Rubio, “Uyardığımız diğer konu da bunun, İsrail’i tepki olarak harekete geçmeye zorlayacağıydı.” diye konuştu.
TANIMAYAN ÜLKELER
Günümüzde hâlâ İsrail işgali ve ablukası altında bulunan Filistin toprakları, uzun yıllar süren Osmanlı egemenliğinin ardından 1917’de İngiliz işgaline girdi. BM, 1947’de Filistin topraklarının yüzde 55’inin İsrail’e, yüzde 45’inin ise Filistin’e ayrılmasını öngören bir karar aldı. Ancak İsrail, 1948’de bağımsızlığını ilan ettikten sonra başlayan savaşlarda topraklarını genişletti.