Zeytinliklerin madenciliğe açılmasını öngören kanun teklifinin yasalaşmasına karşı Akbelen’den genç yaşlı birçok vatandaş üç gündür Meclis’in önünde seslerini duyurmaya çalışıyor.
Akbelen Ormanı, Muğla’nın Milas ilçesindeki İkizköy Mahallesi’nde. Orman, Milas’ın Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri ile İkizköy köyü arasında kalan, çoğunluğu zeytinliklerle çevrili bir bölge.
Orman kömür madeni işletmesi için Limak ve IC İçtaş ortaklığı YK Enerji şirketine tahsis edildi. 2020’de köylüler direniş başlattı. 2021’de de çadır nöbeti başladı.
2022’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Yönetmeliği’ne ‘kamu yararı – enerji güvenliği’ gerekçesiyle 115’inci maddeyi ekledi.
Maddede zeytinlik alanların tapudan taşınıp başka yere dikilmesi, dikilemezse doğrudan madencilik faaliyeti yapılması için izin verilebileceği yazıyordu.
Danıştay 8’inci Dairesi, Temmuz 2024’te 115’inci maddenin ilgili fıkrasını ‘Zeytin Kanunu’na açıkça aykırı‘ diyerek iptal etti. Enerji Bakanlığı itiraz edince yürütmeyi durdurma kararları kaldırıldı ama Danıştay 8’inci Dairesi “Kanun hükmü yönetmeliğe üstün gelir” diyerek noktayı koydu ve değişikliği iptal etti.
Bölgeyle ilgili hukuki süreç devam ediyor. Ancak bu ‘istisna’ uygulama bölgede yaklaşık 30 bin ağacın kesilmesine neden oldu.
Madencilik faaliyetleri nedeniyle şimdiden Akbelen’deki hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) sınır değerinin 4,5 katına kadar çıktı.
Meclis’te Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda ‘Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ kabul edildi.
Bu arada enerji ve maden alanlarına ilişkin düzenlemeler içeren ‘Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin Meclis’teki görüşmeleri sürüyor.
11 madde kabul edilerek kanunlaştı. Buna göre zeytinlikler madene açılıp ağaçlar bölgeden taşınacak, taşınmazsa da maden şirketi başka bir bölgeye ağaç dikerek yine faaliyet yürüteceği bölgedeki ağaçları sökebilecek.
‘Meclis’in kapısından gitmiyoruz’
Akbelen için Ankara’da Meclis’in önünde toplanan direnişçiler üç gündür Meclis’in önünde açlık grevinde.
‘Akbelen’i madene vermeyeceğiz’, ‘Toprak yaşam maden zehirdir’ ve ‘Doğa katliamı yasalaşmasın’ yazılı pankartlar taşıyan köylüler bugün sağanak altında saatlerce bekledi ve Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’a sesini duyurmaya çalıştı.
‘Akbelen Yuvamız Vermeyeceğiz’ adlı X hesabından Kurtulmuş’a şöyle seslenildi: “Üç gündür açlık grevinde olan köylüler olarak saatlerce bekledik. Islandık, hasta olduk. Meclis başkanı nerede?”
Yasaya karşı Meclis’e gidenler arasında yaşlı insanların da olduğu görüldü.
Köylüler adına yapılan bugünkü açıklamada şunlar söylendi:
“Meclis’in kapısından gitmiyoruz. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş’a sesleniyoruz. Bizim ulaşmaya çalıştığımız milletvekilleri de görüşmeye çalıştığımız Mustafa Varank da, hiçbir yetkili sesimizi duymadı.
Meclis başkanısınız. Size sesleniyoruz. Buraya oturacağız. Sizi bekleyeceğiz. Bizi insan yerine koyuyorsanız, bizi de bu ülkenin bir yurttaşı olarak görüyorsanız, ‘köylüler de insandır, onların da hakkı vardır, gidelim dinleyelim’ diyorsanız, kardeşleriniz, teyzeleriniz burada oturacağız.”
Maden yasası geçsin diye köylülerle görüşmüyorlar. Biz de geçmesin diye asla, ama asla vazgeçmiyoruz!” denildi.